Vergi ceza
sistemi aksiyor
Dr. A. Bumin
DOGRUSÖZ
Dünya
Gazetesi / 23.1.2018
Pek fazla itibar görmese de ben israrla yaziyorum.
Vergi Usul Kanunu (VUK) ceza sistemi sorunludur, haksizliklara yol açmaktadir.
Hele hürriyeti baglayici ceza ile yaptirimlanan düzenlemesinin mutlaka gözden
geçirilmesi gerekmektedir. Haksizliklara, gereksiz yargilanmalara yol
açmaktadir. Bu konularda pek çok yazim var.
Yasal düzenlemelerin içerdigi sorunlara bir de
uygulamada karsilasilan sorunlar da eklenince, mükelleflerin karsilastigi isyan
ettirici haksizliklar giderek çogalmaktadir.
Uygulamada atif yoluyla hazirlanan raporlar, mükellefe
teblig edilmeyen atif yapilan raporlar, vergi teknigi raporlarinin
mükelleflerden gizlenmesi, yeterince delillendirilmeyen ve taraflar arasi
iliskiyi irdelemeyen raporlarin sayisi giderek artmaktadir.
Ancak bunlara bazen saka gibi olaylar da
eklenmektedir.
Bunlardan birini geçtigimiz yillarda yazmistim. O
olayda, inceleme elemani mükelleften mükellefiyeti terk ettigi yili izleyen
yila iliskin defterinin ibrazini istemis, daha sonra da ibraz etmeme
dolayisiyla suç duyurusunda bulunmus, mahkeme de kisiyi olmayan defterini ibraz
etmemeden mahkûm etmis idi. Neyse ki Yargitay temyiz asamasinda durumu fark
etmis, “kisi artik mükellef degil ki, defteri olsun, olmayan defter nasil ibraz
edilir” diye karari bozmus ve kisi beraat etmisti.
Yeni bir olayla daha karsilastim. Bir benzin
istasyonunu inceleyen inceleme elemani, istasyonun alislarinin sorunlu olmasi,
bir kisim alis faturalarinin olmamasi ve muhasebesinin düzensizligi dolayisiyla
rapor yaziyor. Raporunda, “alislari olmadigina göre satislari da sahtedir”
sonucuna variyor ve buradan benzin alanlarin incelenmesini istiyor. Pek çok
nakliyeci mükellefe “sahte belge kullanma” raporu yaziliyor. Yazilma gerekçesi,
benzin istasyonu hakkinda hazirlanmis rapor. Bu raporlarda nakliyeci ile
istasyon arasindaki iliski, ödeme sekli, nakliyecinin gittigi yol, tasima
irsaliyeleri, baskaca yakit faturasi olup olmadigi gibi konular tabii ki
incelenmeksizin, ilk rapora atifla nakliyecilere raporlar yaziliyor, suç
duyurusunda bulunuluyor ve basliyor ceza yargilamalari.
Ancak aradan iki yil geçtikten sonra bir sebeple
benzin istasyonunun ayni dönemi tekrar incelemeye aliniyor. Inceleme elemani
ayni, mükellef ayni, vergi ayni, dönem ayni. Bu defa istasyon hakkindaki EPDK
raporlari, alislarina iliskin belgeleri, arada verdigi pismanlik beyanlari
dikkate alinarak, Inceleme Elemani ilk raporundaki görüsünü degistiriyor ve
düzenledigi belgelerin sahte olmadigina hükmediyor. Yani Raporunu düzeltiyor.
Olamaz mi? Olabilir.
Ancak bu arada inceleme elemaninin ilk raporuna göre
nakliyeciler sahte belge kullanmaktan yargilanmaya devam ediyor. Çünkü ne
mütalaa makami mütalaasini geri aliyor, ne de vergi dairesi durumu ceza
mahkemelerine bildiriyor.
Simdi merak ediyorum, nakliyeciler bir de mahkûm
olursa ne olaca? Çünkü pek çok nakliyecinin 2. rapordan haberi yok.
Bir baska olay. Basina yansimis olay. Çünkü aralarinda
bazi sanatçilar da var. Bir muhasebeci, defterini tuttugu kisilerden vergi
dairesine yatiracagim diye paralari aliyor, sonra mükelleften habersiz defterlere
sahte belgeler ekleyip, bu belge tutarlarina tekabül eden vergileri cebe
indiriyor. Bu muhasebeci ile ilgili mükellefteler savciliga suç duyurusunda
bulunuyor. Ama inceleme elemani, “ceza davasi suçu isleyen aleyhine açilir”
mealindeki VUK 333/son hükmüne ragmen, sadece mükellef hakkinda suç duyurusunda
bulunuyor. Bakalim ne olacak? Mükellef beraat ederse, muhasebeci de
zamanasimindan kurtaracak.
Isin bir diger ilginç yani, bu muhasebeci ile ilgili
basinda pek çok haber çikmasina ragmen, meslek odalari re’sen disiplin
sorusturmasi açmiyor. En azindan, vergi ve SGK primlerini yatirmak üzere
müsteriden para tahsilini yasaklayan meslek kurali ihlal edilmis. Her halde
gazete okumuyorlar.
Neyse?
Ben yine yazacagim, VUK’un ceza hükümlerini yeniden
düzenlemenin, uygulamalar ve içtihatlar isiginda ceza sistemini yeniden
kurmanin, Kabahatler Kanunu ve Ceza Kanunu düzenlemelerine bakarak kanuna
yansitmanin, bu arada da geçmisi temizleyerek bir beyaz sayfa açmanin geregi
artik iyice ortaya çikmis durumda.