MALI VE HUKUKI DESTEK ALMA HAKKI

21.01.2016 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 3398 görüntülenme YAZDIR

VERGI USUL KANUNU TASARISI - 4

                                                                  MALI VE HUKUKI DESTEK ALMA HAKKI

(21.1.2016 / Dünya Gazetesi)

          Vergi mükelleflerinin vergi mevzuatini, bu mevzuatla ilgili diger hukuki düzenlemeleri, muhasebe hukukunu ve uygulamasini ve diger mali konulari , ilgili mesleklerde faaliyet gösterenler kadar bilmesini her halde kimse bekleyemez. Bu nedenle mükelleflerin, ilgili meslek mensuplarindan yardim ve destek almalari pek çok halde gereklilikten de öte zorunluluktur.

          Vergi mükelleflerinin vergi idaresi ile ihtilaf çiktiktan sonra yargilama esnasinda bir avukattan hukuki destek almasi , hatta durusmalarda mali müsavirini dinletmesi, son derece dogal ve yasal hakkidir.

          Ancak vergi idaresi ile ihtilaf iliskisi iliski, sadece yargilama asamasindan ibaret degildir. Ihtilafin öncesinde genellikle inceleme asamasi vardir. Sonra uzlasma gibi ihtilafin idari asamada çözülmesine iliskin müesseseler vardir. Ve bütün bu asamalar veya müesseseler, mükelleflerin genellikle mali ve hukuki yardim ihtiyaci duydugu asamalardir. Bütün bunlar aslinda savunma hakki kapsaminda olan konulardir.

          Acaba bu asamalarda,  mükellefin  ilgili mesleklerden destek alma hakki Vergi Usul Kanunu Tasarisi Taslagina nasil yansimis. Bir bakalim.

          Inceleme sirasinda, özellikle tutanak asamasi mükelleflerin en fazla hukuki ve mali destek duyacaklari asamadir. Buradaki destek alma hakkini Vergi Denetim Kurulu da kabul etmektedir. Nitekim Kurulun web sayfasinda yayimlanan ve hukuken bir brosür niteliginde olan Mükelleflerin Hak ve Yükümlülükleri Brosüründe bu konuda su açiklama yer almaktadir: “Mükellef vergi incelemeleri ile ilgili görüsmelere, defter ve kayitlarla ilgili olan yetkili Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müsavir ve Yeminli Mali Müsavirler veya avukatlarin kendisiyle birlikte katilmasini saglamak ya da kendisini temsilen yetkili bir temsilcisini göndermek hakkina sahip bulunmaktadir. (Mükellefi temsilen gelen kisilerin yasal olarak yetkilendirilmis olmalari ve temsil belgesinin görüsmeler baslamadan önce inceleme elemanina verilmesi gerekir.)” Simdi bu düzenlemenin Vergi Usul Kanunu Tasari Taslaginin inceleme tutanaklari ile ilgili maddesine aynen aktarilmasi gerekir ki, bu bir mükellef hakki olabilsin. 

          Bu öneriyi, uygulamada görülen sikintilara dayanarak getiriyorum. Çünkü hala pek çok mükelleften tutanak alinmasi sirasinda, destek alma hakkina pek saygi gösterilmiyor. Degil bu hakkin hatirlatilmasi, muhasebecinin dahi tutanak asamasinda disarida beklemesinin iyi olacaginin söylendigi olaylar, hala tek tük de olsa karsimiza çikiyor.

          Inceleme tutanaklari, pek çok halde mükellef açiklama ve beyanlarini da içerdiginden çok önemli belgelerdir ve yargi nezdinde de ikrar ve / veya delil olarak kabul edilmektedir.

          Mükellefler aleyhine hazirlanan Raporlarin degerlendirildigi komisyonlarda mükelleflerin dinlenme hakki ve dolayisiyla dinlenme sirasinda hukuki veya mali konularda ilgili meslek mensuplarindan destek alma hakki da yasa da yoktur. Bu hak, her ne kadar bir Yönetmelik ile kabul edilmis olsa da yasal teminata kavusturulmasinda yarar vardir. 

          Uzlasma ve Tarhiyat Öncesi Uzlasma Komisyonlarinda temsil konusunda da, mükellefin bagli bulundugu meslek odasindan bir temsilci ile 3568 sayili Kanuna göre kurulmus meslek odasindan bir meslek mensubunu bulundurabilecegi, Taslak’da hükme baglanmistir. Ancak burada Avukatlik mesleginin dikkate alinmamis olmasi, bir büyük eksikliktir. Mevcut Kanundaki düzenlemenin yeni taslaga aktarilirken mevcuttaki bu eksikligin de giderilmesinde yarar vardir.

          Taslak’da daha pek çok düzenleme de mükellef haklari gözetilmemistir. Bu nedenle Taslagin, idarenin yetkilerini güçlendirilmesi ve her konuda esasi düzenleme yetkisinin Idareye verilmesi konusundaki hassasiyetinin, mükellef haklari yönünden de olmasi gerekmektedir.