AVUKAT OLMAYAN AVUKATLAR GELIYOR

25.03.2016 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 4790 görüntülenme YAZDIR

Avukat olmayan avukatlar geliyor

Dr. Bumin DOGRUSÖZ

Dünya Gazetesi / 24.03.2016

Maliye Bakanligi'nca hazirlanan Vergi Usul Kanunu Tasari Taslagi'nda “Durusmaya katilabilecekler” baslikli 309. maddeyi bu yazimda irdelemek istiyorum. Ama önce taslak maddesini aktarayim. “Danistay ve vergi mahkemelerinde yapilacak durusmalarda, iddia ve savunmanin gerekli kildigi ve idarece talep edilen hallerde, mahkeme idarece isimleri bildirilen ve durusmada hazir bulunan kamu görevlilerini, tarhiyatin dayanagi incelemeyi yapmis bulunan inceleme elemanini ve/veya ayrica mükellefin durusmada hazir bulundurdugu 3568 sayili Kanun'a göre yetki almis meslek mensubunu da dinler.”

Yargilama usulüne iliskin ve yargilamanin “durusma” safhasi ile ilgili böyle bir maddenin Vergi Usul kanunu'nda degil de Idari Yargilama Usulü Kanunu'nda olmasi gerekirse de, mevcut kanunda da benzeri bir düzenlemenin yer almasi dolayisiyla bu konuya pek fazla girmeyecegim. 

Halen yürürlükte bulunan Vergi Usul Kanunu'muzun mükerrer 378. maddesinde yer alan düzenleme ise “Danistay ve Vergi Mahkemeleri'nde yapilacak durusmalarda, iddia ve savunmanin gerekli kildigi hallerde, mahkeme vergi davasina konu olan tarhiyatin dayanagi incelemeyi yapmis bulunan inceleme elemanlari ile mükellefin durusmada hazir bulundurdugu mali müsaviri veya muhasebecisini de dinler.”

Mevcut düzenlemeye göre mahkeme durusmada, taraf avukatlarini dinledikten baska gerekli görürse incelemeyi yapmis bulunan inceleme elemanlari ile mükellefin durusmada hazir olan mali müsavirini de dinleyebilir. Uygulamada mahkemeler taraflardan talep gelirse de söz konusu kisileri dinlemektedir. Ancak gerek inceleme elemani gerekse mali müsavir, avukatin yerine geçip hukuki savunma yapamaz. Dava konusu olayla ilgili teknik bilgi sunabilir. Zaten bu gibi durumlarda genellikle mahkeme baskani müdahalede bulunmaktadir.

Simdi taslak ile “idarece talep edilen hallerde, mahkeme idarece isimleri bildirilen ve durusmada hazir bulunan kamu görevlilerini” de mahkemelerce dinlenilecek kisilere eklemektedir. Ancak tarhiyatla ilgisi bulunmadigi anlasilan bu kamu görevlilerinin kimler olabilecegi konusunda taslakda hiçbir açiklama bulunmadigi gibi, bunlarin mahkemelerde ne anlatacagi da belli degildir. Mahkeme bu kamu görevlilerini niçin dinleyecektir? Taslagin gerekçesi de olmadigi için, bu sorularin yanitina yorum yolu ile ulasmaya çalisacagim. 

Bu kamu görevlileri incelemenin tarafi da degildir. Zira dava konusu olayin taraflari ve teknisyenleri zaten bellidir (davaci, davali vergi dairesi, incelemeyi yapan inceleme elemani ve davacinin mali müsaviridir). Mahkemeler zaten bunlari dinlemektedir. Bunlarin disindakiler, acaba ne anlatacaklardir. Burada tek ihtimal vardir, o da bu kisilerin savunma yapmak üzere görevlendirilecek olmalaridir. 

Anlasilan idare, vergi dairelerini savunan avukatlarinin performanslarindan memnun degildir. Idarenin davalarin kaybedilme sebebi olarak, iyi savunulamamayi gördügü anlasilmaktadir. Zaten çesitli sohbetlerde bunun ifade edildigi de bir söylentidir. Ancak vergi davalarinin kaybedilme sebebi olarak, vergi mahkemelerinin re’sen arastirma görev ve yetkilerine ragmen avukatlar görülüyorsa, bu en büyük yanilgidir. 

Simdi getirilmek istenen düzenleme ile vergi daireleri davalarda avukatin yaninda bir baska kamu görevlisini (muhtemelen vergi müfettisi veya gelir uzmani gibi sifatlara sahip kisileri) görevlendirecek ve asil savunmayi bu kamu görevlileri yapacaklardir. Böylece vergi dairelerinin avukatlari biraz daha kenara itilecek ve giderek küstürülecektir. 

Vergi hukuku, kambiyo hukuku, gümrük hukuku, sermaye piyasasi hukuku gibi özel uzmanlik isteyen bir hukuk dalidir. Idarenin bu alanlarda uzmanlasmis avukatlarla isbirligi yapmasi veya kadrosuna alarak istihdam ettigi avukatlara vergi hukuku alaninda iç egitimler düzenlemesi ayri bir konudur ve idarenin bilecegi iç isidir. Ancak usul hukuku ilke ve kurallari bir kenara birakilarak, Vergi Usul Kanunu düzenlemesi ile avukati ikinci plana itip yeni savunmanlar yaratilmasi bence yerinde bir uygulama olmayacaktir. Kaldi ki bu yol açilirsa, ileride vergi dairesinin savunmasinda avukata gerek olmadigi, kamu görevlisinin yeterli olacagi görüsüne kadar da gidebilir.

Zaten taslagi hazirlayanlarin yargilama usulü hukukuna da pek vakif olmadiklari, Danistay ve Vergi Mahkemeleri'ni maddeye yazarken, asil ve pek çok halde nihai yargilamayi 20 Temmuz'dan itibaren istinaf mahkemesi olarak yapacak olan Bölge Idare Mahkemeleri'ni yazmayi unutmalarindan anlasilmaktadir. Belki bunun da bilmedigimiz bir gerekçesi vardir. 

Dedigim gibi, vardigim sonuçlar, taslak gerekçesiz açiklandigindan, maddenin kisisel yorumunu yansitmaktadir. Insallah yorumumda yaniliyorumdur ve taslak maddesinin güzide bir gerekçesi vardir. Zira avukatlarin kamu görevlisi olmasi mümkündür, ama kamu görevlilerinin avukat yerine geçip avukatlik yapmasi mümkün degildir. 

Burada benim asil merak ettigim söz konusu taslak maddesi hakkinda, Baro’larin ne düsündügüdür?