TORBA KANUN TASARISININ KURUMLARA GETIRDIKLERI

05.10.2017 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 3656 görüntülenme YAZDIR

TORBA KANUN TASARISININ KURUMLARA GETIRDIKLERI

Dr. A. Bumin DOGRUSÖZ

Dünya Gazetesi / 5.10.2017

Yasama organina sunulmus bulunan ve agirlikli olarak vergi mevzuatini hedef alan Torba Kanun tasarisini irdelemeye bu yazimda da, kurumlari ilgilendiren degisikliklerle devam ediyorum.   Önce istisnalardaki ve ilgili muafiyetteki degisikliklerle baslayalim.

> KVK md. 5/1-e’de yer alan; kurumlarin iki tam yil süreyle aktiflerinde yer alan tasinmazlarin satisindan dogan kazançlara belli kosullarla % 75 oraninda uygulanan istisnanin orani % 50’ye indirilmektedir. Yine ayni bentte yer alan ayni süreye elde tutulmus istirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarinin satisindan dogan kazançlarda istisna uygulamasi yine % 75 olarak devam edecektir. Bent içerisinde farkli oran yaratmak, bence karisikliga davettir. Bendin düzenledigi bütün kazançlari ayni oranda istisnaya tabi tutmak, bence daha yerindedir. Öte yandan bu degisikligin yürürlüge giris tarihi, kanunun yayim tarihi olarak belirlenmistir. Bu da karisiklik yaratacak niteliktedir. Yayim tarihinde satisi yapilmis ancak fon ayrilmamis veya satis yapilmis ancak satis bedeli tahsil edilmemis hallerde hangi oranin uygulanacagi sorunu gündeme gelebilecektir. Bu nedenle yürürlük tarihinin dönemsellik ilkesi de dikkate alinarak “1.1.2018’den sonra satisi yapilan gayrimenkullere uygulanmak üzere” seklinde belirlenmesi yerinde olacaktir.   

> KVK md. 5/1-f’de yer alan; Bankalara borçlu olanlarin ve bunlarin kefillerinin, borçlarina karsilik tasinmaz ve istirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarinin bankalara devrinden dogan hasilatin borç tasfiyesinde kullanilan kismina isabet eden kazançlara ve bankalarin bu sekilde elde ettikleri kiymetlerin satisindan dogan kazançlarina taninan istisna kapsamina finansal kiralama ve finansman sirketleri de eklenmektedir. Ayrica bankalarin yani sira finansal kiralama ve finansman sirketlerinin bu kiymetleri satisindan elde ettikleri kazançlarin da tasinmazlarda % 50’sinin, diger varliklarda % 75’inin vergiden istisna olmasi öngörülmektedir. Bu kapsam genisletmesi, 1.1.2018’den itibaren yürürlüge girecektir.

> Kooperatiflerin risturn kazançlari istisnasi kapsamindan; üretim kooperatiflerinde ortaklarin üreterek kooperatife sattiklari veya kooperatiften üretim maliyetinde kullanilmak üzere satin aldiklari mallarin degerine ve kredi kooperatiflerinde ortaklarin kullandiklari kredilere göre hesapladiklari risturnlar çikartilmaktadir. Bu degisikliginde 1.1.2018 tarihinde yürürlüge girmesi öngörülmektedir. Ancak burada istisna kapsami biraz daraltilmaktadir. KVK’nin ayni konuyu düzenleyen muafiyet düzenlemesi karsisinda buradaki istisnanin uygulamada anlamsiz kaldigi gerekçede söylenmekte ise de muafiyet kosullarini tasiyamayan üretim ve kredi kooperatifleri, bu degisiklikle istisnadan olmaktadir. Öte yandan kooperatif muafiyetine iliskin yapilan degisiklikle muaf kooperatiflerin ortak disi islemleri için iktisadi isletmelerinin olabilecegi ve bu isletmelerin vergiye tabi olacagi hükme baglanmaktadir. Böylece Tasari ile muaf kooperatiflere, muafiyet kosullarini delme veya asma yolu açilmaktadir. Ancak bu isletmelerin vergilendirmeye iliskin esaslari belirlenmeyerek, belirleme yetkisi Maliye Bakanligina verilmektedir. Böyle bir düzenleme Anayasanin 73. Maddesine (verginin yasalligi ilkesine) açikça aykiridir.  Bu noktada söylemeliyim ki, hem muafiyet için kosullar belirleyen hem de bu kosullarin ihlal yolunu düzenleyen bir muafiyet hükmüne ilk defa rastlamaktayim.

            Kurumlar vergisi mükelleflerinin 2017 yilinda gerçeklestirdikleri imalat sanayine yönelik tesvik belgesi kapsamindaki yatirimlari için geçeri indirimli kurumlar vergisine iliskin kanuni oranlarin, 2018 yilinda yapilacak ayni kapsamdaki yatirimlar için de geçerli kilinmasi, Tasari ile öngörülmektedir.

            Tasari ile transfer fiyatlandirmasi düzenlemelerinden kurtulmak için pesin fiyat anlasmasi yapanlara uygulanan harçlarin da kaldirilmasi Tasari ile öngörülmektedir.  

Önemli degisiklik ise kisaca finansman kurumlari diyecegimiz bankalar, finansal kiralama sirketleri, faktöring sirketleri, finansman sirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluslari, yetkili döviz müesseseleri, varlik yönetim sirketleri sigorta ve reasürans sirketleri, emeklilik sirketleri ile sermaye piyasasi kurumlarinin tabi olduklari vergi orani % 20’den % 22’ye çikartilmaktadir. Sermaye piyasasi kurumlari ise Sermaye Piyasasi Kanununun 35. maddesinde sayilmistir.  Maddeye göre, yatirim kuruluslari, bagimsiz denetim sirketleri, degerlendirme ve derecelendirme sirketleri, ipotek, konut ve varlik finansmani kuruluslari, varlik kiralama sirketleri, portföy yönetim sirketleri, takas ve saklama kuruluslaridir. Elbetteki bunlarin kazançlarinda var olan istisnalar varliklarini sürdürmektedir. Bu oran degisikliginin 1.1.2018’den sonra verilecek beyannamelere uygulanmasi öngörüldügünden, söz konusu kurumlarin 2017 yili son dönem geçici vergilerini  de etkileyecektir.

Ancak bu oran yükseltmesinde dört garip nokta var. Birincisi dünyada devletler vergi rekabeti içerisinde kurumlar vergisini düsürme kavgasi verirken biz yükseltiyoruz. Ikincisi ise Sayin Cumhurbaskanimiz faizleri düsürmek için mücadele verirken, biz kredi ve finansman sirketlerinin vergi sonrasi kârlarini tirpanliyoruz. Simdi bu sirketler kârlarini korumak için vergi artisini müsterilerine, yani kredi kullananlara yansitmayacaklarini mi düsünüyoruz. Üç, kamunun vergi gelirine ihtiyaci varsa bu yükü bütün kurumlara degil de niçin sadece bu sirketlere yüklüyoruz. Dördüncüsü ise yilsonuna dogru orani degistirip gereksiz yere geçmise etkili vergilendirme tartismasi yaratmamiz.

            Bir önemli degisiklikte Finansal Kiralama ve Finansman Sirketlerine, sirket islemlerinden kaynaklanan alacaklarindan dogmus veya dogmasi beklenen ancak miktari kesin olarak belli olmayan zararlarini karsilamak üzere BDDK tarafindan belirlenmis usul ve esaslara göre ayirdiklari özel karsiliklarini da kurum kazancinin tespitinde indirim konusu yapma olanaginin saglanmasidir. 1.1.2018’de yürürlüge girmesi öngörülen bu düzenlemenin KVK’da degil de 6361 sayili Kanunda degisiklik yapilarak gerçeklestirilmesi, pek yerinde degildir.