VERGI DAVA DILEKÇELERINDE ILK INCELEME

25.06.2019 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 2585 görüntülenme YAZDIR

VERGI DAVA DILEKÇELERINDE ILK INCELEME

Dr. A. Bumin DOGRUSÖZ

Dünya Gazetesi 25.6.2019

          Vergi Mahkemesinde dava açilmak üzere dilekçe hazirlanirken veya dava açilirken, dikkat edilmesi gereken bazi konular vardir. Çünkü bu asamada yapilacak hatalar, dilekçenin reddinden davanin reddine kadar çesitli yaptirimlarla karsilasilma sonucu dogurur.

          Aslinda bu konuyu daha önce yazdim. Ancak son zamanlarda pek çok davada dava dilekçelerinde yapilan hatalar veya olusan eksiklikler dolayisiyla, daha hemen davanin esasina girilmeden verilmis kararlarla, mükelleflerin hak kayiplarina ugrama riski ile karsilastiklarini görüyorum. Dilekçenin veya davanin reddi karari ile karsilasan dava dilekçelerinin çogunlugunu, yargiç dostlarimizin teyit ettigi bilgiye göre, avukat sifatina sahip bir vekil ile açilmamis davalara ait dilekçeler olusturuyor. Burada verginin ve dolayisiyla vergi davasinin bir hukuk konusu olduguna da dikkati çekerek, dava dilekçelerinin ilk incelenmesi konusuna geçiyorum.  

          Vergi mahkemelerinde davanin açilmasini izleyen 15 gün içerisinde, mahkeme baskani veya görevlendirecegi bir üye tarafindan dava dilekçesi, ilk incelemeye tâbi tutulur. Bu incelemede dilekçe, görev ve yetki, idari merci tecavüzü, ehliyet, dava konusu islemin kesin ve yürütülmesi gereken bir islem olup olmadigi, süre asiminin bulunup bulunmadigi, husumetin dogru yönlendirilip yönlendirilmedigi, dilekçenin sekli açidan gerekli bilgileri içerip içermedigi, birden fazla islem aleyhine dava açilmis ise birlikte dava kosullarinin olusup olusmadigi yönlerinden sirasiyla incelenir.

          Dilekçeler bu yönlerden kanuna aykiri görülürse durum; görevli daire veya mahkemeye bir rapor ile bildirilir. Tek hâkimle çözümlenecek davalarda hâkim zaten geregini uygulayacagi için ayrica rapor düzenlenmez. Ilk incelemeyi yapanlar, bu noktalardan kanuna aykirilik görmezler veya daire veya mahkeme tarafindan ilk inceleme raporu yerinde görülmezse, tebligat islemi yapilir.

          Ilk inceleme raporu ile saptanan olumsuzluklar, mahkeme tarafindan da benimsenirse, verilecek kararlar asagidaki sekilde olacaktir.

- Dava konusu adli veya idari yarginin görev alanina giriyorsa görev yönünden davanin reddine karar verilir.

- Dava idari yarginin görev alaninda görevsiz ve/veya yetkisiz mahkemeye açilmis ise dava görev / yetki yönünden reddedilerek dosyanin görevli / yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verilir. Mahkemenin bu kararina karsi, istinaf ya da temyiz yoluna basvurulamaz.

- Dava ehliyetsiz kisi tarafindan açilmis ise davanin reddine karar verilir. Mahkemenin bu kararina karsi, ilgisine göre istinaf ya da temyiz yoluna basvurmak mümkündür.

- Dava idarenin kesin ve yürütülmesi gereken nitelikte olmayan bir islemi aleyhine açilmissa davanin reddine karar verilir. Örnegin, henüz mükellef hakkinda herhangi bir islem yapilmaksizin dogrudan yoklama tutanagi aleyhine dava açilmasi halinde, ortada kesin ve yürütülmesi gereken nitelikte bir islem olmadigindan davanin reddine karar verilir.  Mahkemenin bu kararina karsi, ilgisine göre istinaf ya da temyiz yoluna basvurmak mümkündür.

- Davanin hasim gösterilmeksizin veya yanlis hasim gösterilerek açilmasi halinde mahkeme dogru hasmi tespit ederek husumetin söz konusu hasma yöneltilmesine karar verir. Mahkemenin bu kararina karsi, istinaf ya da temyiz yoluna basvurmak mümkün degildir.

- Dilekçenin Kanunun aradigi bilgileri içermeyecek bir sekilde olmasi halinde mahkeme, davaciya Kanuna uygun sekilde dilekçe ile davanin açilabilmesi için 30 günlük süre vererek dilekçe ret karari verecektir. Mahkemenin bu kararina karsi, istinaf ya da temyiz yoluna basvurmak mümkün degildir.

- Birlikte dava kosullarinin bulunmamasina ragmen birden fazla islem aleyhine birlikte dava açilmasi veya birden fazla kisinin müsterek dilekçe ile dava açmasi hallerinde de mahkeme, ayri ayri dilekçeler ile davanin açilabilmesi için 30 günlük süre vererek dilekçe ret karari verecektir. Mahkemenin bu kararina karsi, istinaf ya da temyiz yoluna basvurmak mümkün degildir.

- Davanin ehliyetli olan bir - gerçek veya tüzel - kisinin avukat sifati olmayan vekili tarafindan açilmis olmasi halinde mahkeme yine davanin ilgili - ehliyetli- kisi tarafindan veya avukat sifatina sahip vekili tarafindan açilabilmesi için 30 günlük süre vererek dilekçe ret karari verecektir. Mahkemenin bu kararina karsi, istinaf ya da temyiz yoluna basvurmak mümkün degildir.

- Dilekçenin ilgili idarelere verilmesi gerekirken dava dilekçesi olarak mahkemeye verilmis oldugu hallerde, bir baska anlatimla idari merci tecavüzü bulunan hallerde mahkeme, dilekçenin ilgili idareye gönderilmesine karar verecektir. Ancak bu karar aleyhine ilgisine göre temyiz veya istinaf yoluna basvurmak mümkündür.

          Ilk inceleme asamasinda mahkemelerce dikkat edilecek bu konular, ayni zamanda dava açacak olanlarin veya dava dilekçesi hazirlayanlarin da dikkat etmesi gereken konulari olusturmaktadir.