SERMAYE ÜZERINDEN FAIZ
INDIRIMINDE YENI ORANLAR
(2.7.2015 tarihli DÜNYA
Gazetesinde yayimlanmistir)
6637 sayili Kanunla Kurumlar
Vergisi Kanununun “diger indirimler” baslikli 10. maddesine eklenen (i) bendi
ile sirketlerin nakit yoluyla sermaye artirimlarini tesvik etmek, bu yolla
yabanci kaynak yerine özkaynaga yönlenmelerini temin etmek amaciyla yeni bir
düzenlemeye gidilmistir. Bu düzenlemeye göre “sermaye sirketleri, ticaret siciline tescil edilmis olan ödenmis veya çikarilmis sermaye
tutarlarindaki nakdi sermaye artislari veya yeni kurulan sermaye sirketlerinde
ödenmis sermayenin nakit olarak karsilanan kismi üzerinden Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankasi tarafindan indirimden yararlanilan yil için en son açiklanan
"Bankalarca açilan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan agirlikli
yillik ortalama faiz orani" dikkate alinarak, ilgili hesap döneminin sonuna
kadar hesaplanan tutarin % 50’si” kurumlar vergisi beyannamesinde kurum
kazancindan indirileceklerdir. Kanuna eklenen ve 1.7.2015 tarihinde yürürlüge
giren bu yeni bendi daha önce 21 Mayis’da yayimlanan yazimizda irdelemistik.
Ancak anilan bentte yer alan “% 50’si”
seklindeki oranla ilgili olarak, ayni bentte yer alan yetki uyarinca Bakanlar
Kurulunca bazi degisiklikler yapilmis ve bu degisiklikler 30.6.2015 tarihli
Resmi Gazete’de yayimlanmistir. Biz de sicagi sicagina duyuralim istedik.
(1) Kararnameye göre, birinci
fikrada belirlenen oran; Paylan borsada islem gören halka açik sermaye
sirketlerinden, indirimden yararlanilan yilin son günü itibariyla, Merkezi
Kayit Kurulusu A.S. nezdinde borsada islem görebilir nitelikte pay olarak
izlenen paylarin nominal tutarinin ticaret siciline tescil edilmis olan ödenmis
veya çikarilmis sermayeye orani; %50 ve daha az olanlar için 25 puan, %50’nin
üzerinde olanlar için 50 puan fazlasi ile uygulanacaktir.
Bu düzenlemeye göre, örnegin borsada islem görebilir
nitelikteki paylarin nominal tutarinin ödenmis sermayesinin %50’sinden fazla
olan bir anonim Sirket, 1.7.2015 tarihinden sonra yapacagi nakdi
sermaye artisi tutarinin, Merkez Bankasi tarafindan indirimden yararlanilacak yil için açikladigi en son “Bankalarca açilan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan agirlikli yillik
ortalama faiz orani” ile çarpilmasi sonucu bulunacak tutarin % 50’sinin 50 puan fazlasini,
kurumlar vergisi beyannamesinde kurum kazancindan indirebilecektir. (Yil içerisinde yapilan sermaye
artirimlarinda kist hesaplama yapilacagini önceki yazimda yazmistim)
(2) Nakdi olarak sermaye
artiran sirketin artirdigi tutari, yatirim tesvik belgeli üretim ve sanayi
tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatirimlarinda ve/veya bu
tesislerin insasina tahsis edilen arsa ve arazi yatirimlarinda kullanmasi durumunda,
yatirim tesvik belgesinde yer alan sabit yatirim tutan ile sinirli olmak üzere %
50 seklindeki indirim orani 25 puan fazlasiyla uygulanacaktir.
(3) Öte yandan gelirlerinin %25 veya fazlasi sirket faaliyeti ile
orantili sermaye, organizasyon ve personel istihdami suretiyle yürütülen
ticarî, ziraî veya serbest meslek faaliyeti disindaki faiz, kâr payi, kira,
lisans ücreti, menkul kiymet satis geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden
olusan sermaye sirketleri ise nakdi sermaye artirimlari için bu bent ile
öngörülen indirimden yararlanamayacaklardir. Çünkü onlar için indirim orani
sifira indirilmistir.
(4)
Aktif toplaminin %50
veya daha fazlasi bagli menkul kiymetler, bagli ortakliklar ve istirak paylarindan
olusan sermaye sirketleri de nakdi sermaye artirimlari için bu bent ile
öngörülen indirimden yararlanamayacaklardir. Çünkü onlar için de indirim orani
sifira indirilmistir.
(5) 1.7.2015 tarihinden sonra nakdi sermaye artirimi yapan
sirketlerin, artirilan nakdi sermayenin kismen veya tamamen baska sirketlere
sermaye olarak konulmasi veya kredi olarak kullandirilmasi halinde, diger
sirkete sermaye olarak konulan veya kredi olarak verilen kismina tekabül eden
tutarla sinirli olmak üzere indirim uygulamasi yapilmayacaktir.
(6) 1.7.2015 tarihinden sonra nakdi sermaye artirimi yapan sirketlerin, arsa
ve arazi yatirimi ile istigal edenlerin arsa ve arazi yatiriminda kullandiklari
kisim için indirim uygulamasi yapilmayacaktir.
Çünkü anilan yatirimlara tahsis edilen nakdi sermaye tutari için indirim
orani sifira indirilmistir.
(7) 9.3.2015 tarihinden, 1.7.2015 tarihine kadar olan dönemde,
sermaye azaltimina gidilmis olmasi halinde, azaltilan sermaye tutarina tekabül
eden tutarla sinirli olmak üzere indirim
orani sifir olarak belirlenmistir. (Bu düzenleme, söz konusu bendin yürürlüge
girmesinden sonra nakdi sermaye artirimi yapmak üzere sermaye azaltimina
gidilmesi yoluyla bendin sagladigi avantajdan yararlanmak üzere kanunun amaci
disinda islem yapan kötü niyetli davranislari önleme amacini tasimaktadir.) Örnegin
12.4.2015 tarihinde 1.000.000 Lira sermaye azaltimi yapmis bir sirket,
15.8.2015 tarihinde 3.000.000 Liralik nakdi sermaye artirimi yapmis olmasi
halinde, sadece azaltim tutarini asan 2.000.000 Lira için inceledigimiz bendin
getirdigi olanaklardan yararlanabilecektir.
Sermaye sirketlerine nakit disindaki varlik
devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye sirketlerinin birlesme, devir ve bölünme
islemlerine taraf olmalarindan veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin
sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artirimlari ile ortaklar veya Kurumlar
Vergisi Kanununun örtülü sermayeye iliskin düzenlemesi kapsaminda ortaklarla
iliskili kisi kabul edilenlerce kredi kullanilmak veya borç alinmak suretiyle
gerçeklestirilen sermaye artirimlarinin
indirim hesaplamasinda dikkate alinmayacagi da unutulmamalidir.