VERGİ HUKUKUNDA DÖRT ÖNEMLİ ÇALIŞMA
Dr.
A. Bumin Doğrusöz
Dünya
Gazetesi 19.8.2021
Uzunca bir süre, yoğun gündem
konularının da etkisi ile vergi hukuku alanında yayınlanmış ve tarafıma ulaşan
kitap tanıtımını yapamamıştım. Bu gün sizlere dört yayınlanmış doktora tezini
tanıtmak istiyorum.
Tanıtmak istediğim kitaplardan
birincisi, danışmanlığımda hazırlanmış bir doktora tezi. Hakkari
Üniversitesinde görev yapan ancak tezini Marmara Üniversitesi nezdinde
hazırlayıp başarıyla sunan Fatma Turna’nın kitabının adı, “Vergi Hukukunda Evden Çalışma”. ABD modeliyle karşılaştırmalı
olarak konuyu irdeleyen tez, konu hakkında özellikle sosyal güvenlik alanında
veya makale düzeyinde çok çalışma olmakla birlikte, konuyu bu derece kapsamlı
ve ayrıntılı inceleyen ilk ve tek çalışma. Özellikle pandemi süreci de konunun
önemini bir kat daha artırmış. Tezin
ortaya koyduğu en önemli husus, bu alandaki kavram karmaşası. Pek çok kavram
var, uzaktan çalışma, tele çalışma, sanal ortamda çalışma, mobil çalışma,
digital göçebelik, evde çalışma gibi. Tabii buna bağlı olarak iş yeri, sanal
ofis ve home ofis gibi kavramları da unutmamak gerek. Oysa genelde mevzuat
bazında ve uygulamada bunların hepsi, özellik ve farklılıkları nazara
alınmaksızın aynı kefede değerlendirilmeye çalışılıyor. Turna, bütün bu
ayırımlardan hareketle konuyu ve konunun sorunlarını vergi hukuku bağlamında yargı
ve idari anlayışı da değerlendirerek ele alıyor. Amerikan hukuku ile
karşılaştırma yapılaması da düşünce bazında yeni fikirlerin ortaya çıkmasına
yol açmış. Pandemi ortamı ve sonrasında oluşması muhtemel yeni iş modelleri
için önemli bir kaynak.
Tanıtmak istediğim ikinci tez ise,
Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki derslerim dolayısıyla tanıdığım
Arzu Kalyon’a ait. Kalyon “Kişisel
Verilerin Korunması” adlı tezinde konuyu Türk Vergi Hukuku açısından ele
almış. Son yılların en güncel konularının başında, hiç şüphesiz kişisel
verilerin korunması konusu geliyor. Kalyon çalışmasında, konuya ilişkin ulusal
ve uluslararası mevzuatı irdeledikten sonra, vergi mükelleflerinin kişisel
verileri, bu verilerin vergi idaresince elde edilmesi (toplanması),
kaydedilmesi (muhafazası) ve bu bilgileri vergi idaresinin üçüncü şahıslarla
paylaşması, konularını ele almış. Çalışmanın son bölümü ise vergi mükelleflerin
idare tarafından işlenen bu verileri ile ilgili haklarına ayrılmış. Verilerin
idare tarafından toplanması, saklanması ve paylaşılması karşısında mükellefi
koruyucu düzenlemeler ve eksiklikleri, ayrıntılı olarak aktarılıyor.
Gerek Fatma Turna’nın gerekse Arzu
Kalyon’un bu değerli çalışmalarını edinmek isteyenler yayıncı kuruluş olan
Seçkin Yayınevine (0312.4353030 veya 0212.2343477) müracaat edebilirler.
Tanıtacağım üçüncü tez ise yine
Marmara Üniversitesi Maliye Bölümü nezdinde Onur Sezer tarafından hazırlanmış “Deniz Ticaretinin Vergilendirilmesi”
adlı çalışma. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesinde akademisyen olan Sezer, bu
çalışmasında deniz ticaretine ilişkin kuramsal çerçeveyi ve devletin bu
alandaki vergilendirme yetkisini irdeledikten sonra deniz ticaretinden elde
edilen kazançların gelir ve kurumlar vergisi çerçevesinde kavranmasını,
özelgeler ve yargı kararları ışığında ayrıntılı olarak incelemiş. Gemi inşası
ve gemi alım-satım kazançlarının yanı sıra, gemi işletmesinden doğan kazançlar
hem normal vergilendirme rejimi, hemde uluslararası ikinci sicilin ortaya
çıkarttığı ayrıcalıklı haller açısından ayrı ayrı değerlendirilmekte.
Dördüncü ve son tanıtacağım tez ise
VEHUP bünyesindeki titiz çalışmaları dolayısıyla tanıdığım İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesi mensubu İmran Semiz tarafından hazırlanmış “Türk Vergi Yargılaması Hukukunda İstinaf”
adlı çalışma. Vergi yargılama hukukumuzun nispeten yeni bir müessesesi olan
istinaf müessesesinin usul hukukundaki yeri, başvuru usulü, yargılama süreci,
kararlarına karşı başvuru olanakları gibi yargılama usulü konularının
incelendiği çalışmada ayrıca istinaf fikrinin ortaya çıkışı, gerçekleşmesi
umulan amaçlar, diğer yargılama usul hukuklarındaki görünümü ile
karşılaştırılması, istinaf yargılamasına ilişkin temel ve egemen ilkeler,
uluslararası sözleşmelerin ve kurumların istinaf müessesine bakışı gibi önemli
konulara da yer verilmekte. Bu alanda çalışanlarca mutlaka dikkate alınması
gereken bir eser.
Gerek Onur Sezer’in gerekse İmran
Semiz’in bu değerli çalışmalarını edinmek isteyenler yayıncı kuruluş olan Oniki
Levha Yayınevine (0212.3430902) müracaat edebilirler.