YENİ DEĞERLİ KONUTLAR VERGİSİ

Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ

Dünya Gazetesi 13.2.2020

Mecliste Torba Kanun görüşülürken AK Parti ve İYİ Parti Grup Başkanvekilleri imzası ile verilen önergelerle Değerli Konutlar Vergisi baştan sona değişti, adeta yeniden düzenlendi. Yeni düzenlemelere göre verginin aldığı yeni şekil veya yeni düzenlemeler sonucu ortaya çıkan tabloyu aşağıya özetliyorum. Ancak sıcak gelişmeyi aktardığım ve kabul edilen önergelerin yasalaşması zaman alacağından ayrıntıları daha sonraki yazılarıma bırakıyorum.

> Vergiye tabi konutların belirlenmesinde emlâk vergisi için belirlenmiş değere itibar edilecek ve bu değerin 5 milyon lirayı aşması halinde konut değerli kabul edilerek vergiye tabi olacak. Dolayısıyla vergiye tabi konutların belirlenmesinde TKGM’nin belirlediği değer bakılmayacak ve belirlenmiş değerler matrah olarak kabul edilmeyecek.

> TOKİ’nin sahip olduğu konutlar da vergiden istisna edildi.

>Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olan kişilerden hiçbir geliri olmayanlar ile geliri sadece emekli aylığından ibaret olanlara tanınan istisna kaldırıldı.

> Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu taşınmazları koşulsuz olarak vergiden istisna edildi.

> Birden fazla mesken nitelikli taşınmazı olanların verginin kapsamına giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı da vergiden istisna edildi.

>  Bu yeni istisnalar intifa hakkına sahip olunması hali ile tek meskene hisseli sahip olunması halinde de hisseyi de kapsayacak.  

> TKGM’nin değer belirleme yetkisi kaldırılıyor. (Ancak geçmişte yapılmış değerlemelerin akıbeti konusunda önergelerde bir düzenleme yok.)

          Bu arada vergi tarifesi de yeniden düzenlendi. Yeni tarifeye göre:

> Bina emlâk vergisi değeri, 5 milyon lira ile 7,5 milyon lira arası olanlar : 5 milyonu aşan kısım üzerinden binde 3 oranında

> Bina emlâk vergisi değeri, 7,5 milyon lira ile 10 milyon lira arası olanlar : 7,5 milyon liralık kısım için 7.500 lira, 7,5 milyon lirayı aşan kısım için binde 6 oranında

> Bina emlâk vergisi değeri, 10 milyon liradan fazla olanlar: 10 milyon liralık kısım için 22.500 lira, 10 milyon lirayı aşan kısım için binde 10 oranında

Vergi ödeyecekler.

          Bir önemli yenilik de, gerek 5 milyon liralık sınırın, gerekse vergi dilimlerinin her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar artacak alması. Daha önce yeniden değerleme oranı kadar artış öngörülmekteydi. Gerçi yıllık artışın emlak vergisindeki gibi yeniden değerleme oranının yarısı kadar olması öngörülmekle birlikte, Cumhurbaşkanına artış oranını yeniden değerleme oranına kadar arttırma yetkisi vermektedir.

          Bir başka önergeyle de beyan yükümlülüğü izleyen yıla bırakıldı.

          Bu arada TKGM’nin değer belirleme yetkisi kaldırılmakla birlikte, değişiklik öncesi tespit edilen değerlerin geçerliliğini sürdürüp sürdürmeyeceği konusu da şu an belirsiz. Eğer bu düzenlemelere göre belirlenmiş değerler konusunda açılan davalarda mahkemelerce geçersizliğine karar verilirse sorun çözülmüş olacak. Eğer davalar devam eder ve mahkemeler bu değeri bilirkişi yolu ile denetlemeye girişirlerse, değerler geçerli olarak ortada duruyor demektir.

          Değişiklikleri kesin olarak Torba Kanun Teklifinin tümüyle kabul edilerek Meclisin web sayfasına konulmasıyla göreceğiz. Kesinleşme ise ancak Cumhurbaşkanının Kanunu imzalaması ve Resmi Gazete’de yayınlanması ile söz konusu olacak.