Meslek mensupları ve vergi denetimi

Dr. VEYSİ SEVİĞ
İTO Haber Gazetesi 9.7.2021

Gelir Vergisi Kanunu’nun ‘Serbest Meslek Kazancının Tarifi’ başlıklı 65. maddesi uyarınca “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Ayrıca; “Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmaya işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır…” hükmü yer almaktadır.
 
Aynı kanunun 68. maddesinde, serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirilecek giderler sayılmak suretiyle belirlenmiş olup, söz konusu maddenin
 
1. fıkrasının (1) numaralı bendinde, mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderlerin hasılattan indirilebileceği hususu ayrıca hükme bağlanmış bulunmaktadır.
 
3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nda “Mesleki geliştirme ve eğitim seminerlerine katılımları zorunludur. Bu bağlamda meslek içi eğitimle ilgili konular eğitim programları ve süreleri ile diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmeliklerle belirlenir” hükmüne yer verilmiştir.
 
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği Sürekli Mesleki Geliştirme Eğitimi Yönetmeliği’nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, mesleki geliştirme eğitimi, meslek mensuplarının yeteneklerini geliştiren, koruyan ve yetkin bir şekilde görev yapmalarına olanak sağlayan; planlı, programlı, doğrulanabilir ve ölçülebilir öğrenme faaliyetleri olarak tanımlanmış olup, 5. maddesinde, sürekli mesleki geliştirme eğitim programlarının amaçlarına, 8. maddede sürekli mesleki geliştirme eğitim programlarının neler olduğuna yönelik açıklamalara yer verilmiştir.
 
Bu çalışmalarla meslek mensuplarının özenli, verimli ve mevcut yasal düzenlemelerle örtüşen bir şekilde konuları değerlendirmeleri ve üzerinde tartışılmayacak karar vermeleri öngörülmektedir.
 
Yönetmeliğin, ‘Sürekli mesleki geliştirme eğitim programlarına katılım’ başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasında, tüm meslek mensuplarının, meslek ruhsatlarını edindikleri yılı takip eden yılın ilk gününden başlayarak, meslekle ilişkilerinin kesildiği güne kadar sürekli mesleki geliştirme eğitim programlarına düzenli olarak katılımın zorunlu olduğu ‘Yaptırım’ başlıklı 10. maddesinde sürekli mesleki geliştirme eğitim programlarına katılmayan meslek mensupları hakkında 31 Ekim 2000 tarihli ve 24216 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Disiplin Yönetmeliği hükümlerinin uygulanacağı, katılım zorunluluğu yerine getirilinceye kadar çalışanlar listesine kayıtlı meslek mensuplarının büro tescil belgeleri vize edilmeyeceği, çalışanlar listesi kayıt ve faaliyet belgesi alma taleplerinin yerine getirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
 
Diğer taraftan Bağımsız Denetim Yönetmeliği’nin ‘Sürekli Eğitim’ başlıklı 25. maddesinde denetçilerin etik kurallara uygun ve yüksek kalitede hizmet sunabilmeleri amacıyla sahip oldukları mesleki bilgi ve becerilerinin yeterli bir seviyede tutulmasını ve geliştirilmesini hedefleyen sürekli eğitime tabi tutulacakları, sürekli eğitim yükümlüğünü yerine getirmeyen denetçilerin, bu yükümlülüklerini yerine getirene kadar denetim yapamayacakları ve denetim ekiplerinde görevlendirilmeyecekleri hükme bağlanmıştır.
 
Bağımsız Denetçiler İçin Sürekli Eğitim Tebliği’nin ‘Eğitim Yükümlülüğünün Başlangıcı’ başlıklı 6. maddesinde eğitim yükümlülüğünün denetçinin sicile tescil edildiği tarihi izleyen ikinci takvim yılının başından itibaren başlayacağı, ‘Eğitim Konuları’ başlıklı 7. maddesinde, eğitim konularının, temel mesleki konuların; muhasebe, denetim, etik kurallar, finans ve kurumsal yönetim konularını kapsadığı, destekleyici konuların; mesleki gelişime katkı sağlayarak diğer konular ile kişisel gelişime katkı sağlayacak konuları kapsadığı belirtilmiştir.