Turkuaz Kart’la yabanci yatirimlari artacak!

Resul KURT

Dünya Gazetesi / 17.06.2016

Türk ekonomisinin dis dünyaya açilmasina bagli olarak, ülkemizde artan yabanci yatirimlar ve Türk isadamlarinin çok sayida global firmayi satin almalariyla birlikte ülkemizde yabanci çalisan ihtiyaci artmistir. Türkiye artik bu anlamda yabanci sermayenin ilgisini çeken önemli yatirimlari çeken ve çok sayida ülkeden isgücü göçü alan bir ülke haline gelmistir. Küresellesme ile birlikte, ülkeler arasinda isgücü hareketlerini üst seviyeye çikmistir. 

Özellikle son 10 yilda Türkiye kaynak ülke vasfindan, hedef ülke vasfina geçmistir. Bunun da en büyük göstergesini Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi sunmaktadir. Buna göre çalisma izni basvurulari katlanarak artmis ve halen 165 farkli ülkeden çalisma amaçli basvuru alinmaktadir.

Ancak gerek yabancilarin çalisma izni ve gerekse de çalisma izni olan yabancilarin aileleri için ikamet izni konusunda mevzuatimizdaki bazi düzenlemelerin günümüz sartlarina uyarlanmasi ihtiyaci dogmustur.

Sermayesi kisitli ülkelerin kalkinma ve büyümeleri için mutlaka yabanci sermaye çekmesi gerekiyor. AK Parti Genel Baskani ve Basbakan sayin Binali Yildirim “Ekonomi demek banka, para demek degil, üretmek demek” diyerek üretimin, istihdamin tesvik edilip desteklenecegini açiklamistir. Sayin Basbakan, “Adeta yatirimcilarin önüne turkuaz hali serecegiz” diyerek birinci ve vazgeçilmez önceligin üreterek, is, as olusturarak büyüyen bir ekonomi olacagini belirtti.

Turkuaz Kart kolayligindan yararlanabilecek yabancilar, seçme ve seçilme hakki ile ve askerlik disinda Türk vatandaslarinin sahip oldugu haklara sahip olacak. Nitelikli yabanci uyruklu çalisanlarin Türkiye’de çalisabilmesi için puanlama sistemi getirilecek. Bu sistem kapsaminda çalisanlarin dil, mesleki birikim, egitim gibi nitelikli özellikleri bir puanlama sistemine tabi tutulacak. Yeterli kriterleri saglayanlara turkuaz kart verilebilecek. Ayrica ekonomik anlamda finansal açidan güçlü kisiler de Türkiye’ye yerlesmek isterse turkuaz kart kapsaminda degerlendirilebilecek. Turkuaz Kart alan kisi, ailesini de bürokratik bir süreç olmadan Türkiye’ye getirtebilecek.

Farkli nedenlerle ülkemizde ikamet eden yabancilar ile ülkemize çalisma amaci ile gelen yabancilara farkli politikalar uygulanmasi imkani veren, nitelikli yabanci yatirimcilar ve isgücü açisindan cazibe merkezi olunmasina katki saglayan, ülkemizdeki tüm yabancilar için uygulama birligi saglayan yeni düzenleme yapilmasi gerekmekteydi. 

- Çalisma izni ve çalisma izni muafiyetlerinin tek elden verilerek uygulama birligi saglanmasi,

- Ilgili tüm bakanlik ve kuruluslarin katilimiyla Uluslararasi Isgücü Politikasi Danisma Kurulu olusturulmasi, 

- Nitelikli yabanci yatirimcilar, nitelikli çalisanlar ve ailelerine önemli haklar saglayan Turkuaz Kart sistemi olusturulmasi, 

- Yabanci bilim adami ve arastirmacilar ile Ar-Ge personeline çalisma izni verilmesinde önemli kolayliklar saglanmasi, 

- Yatirim ortamini iyilestirilecek uluslararasi dogrudan yabanci yatirimin çekilmesi ve artirilmasina iliskin düzenlemeler getirilmektedir.

Mevcut durumda, çalisma izinleri Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi disinda Ekonomi Bakanligi, Gençlik ve Spor Bakanligi, YÖK, Devlet Opera Balesi tarafindan verilmektedir. Muafiyetlere iliskin Disisleri ve Içisleri Bakanligi’ni da kapsayan ve uzun bürokratik süreçler içeren bir sistem söz konusudur. Yeni sistem ile çalisma izni ve çalisma izni muafiyetlerinin Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi tarafindan tek elden verilerek uygulama birligi saglanacaktir.

Bugün kadar yabanci yatirimlariyla ilgili elestiri konularindan birisi de, nitelikli yatirimci ve isgücü için bir kolaylik saglanmamis olmasi yönündeydi. Burada yeni bir düzenlemeye gidilerek ülkemizin kalkinmasini destekleyen yatirimlari yapacak, ülkemizin bilimsel ve teknolojik gelismesine katki saglayacak, nitelikli yabancilara ülkemizde süresiz çalisma ve ikamet saglayan turkuaz kart verilecek.

Yabanci sermaye girisi ve yatirimlari artacak, istihdam artacak issizlik düsecek

Mevcut düzenlemelerde bagimsiz çalisma izni için bes yil ikamet zorunlulugu bulundugundan sirket ortaklarina bagimsiz çalisma izni verilememekte, bazi durumlarda sirkette çalisan olarak degerlendirilip bagimli izin verilmektedir. Yeni düzenleme ile sirket ortaklarina bagimsiz çalisma izni verilebilecektir.

Baska bir önemli düzenleme ise su an ülkemizde kisa süreli hizmet verecek olan yabanci çalisanlar ve stajyerler gibi gruplara çalisma izni muafiyeti verme imkâni bulunmamaktadir. Bu sistem degistirilerek çalisma izni muafiyetleri, ülkemizin ihtiyaçlari dogrultusunda ülkemize getirilen yüksek teknolojinin montaji egitimi vb., diplomatik temsilciliklere bagli okul, kültür kurumu vb., yabanci stajyerler, anonim sirketlerin yönetim kurulu üyesi olup ülkemizde ikamet etmeyen yabancilar, tarim sektörü, mevsimlik tarim isçilerini de içerecek sekilde düzenlenecektir.

Ögrenciler açisindan ise ön lisans ve lisans düzeyindeki yabanci ögrencilere çalisma izni verilememektedir. Yabanci ögrencilere Is Kanunu’ndaki kismi çalisma hakkinin saglanmasi amaçlanmistir.