ALACAKLI
ISÇIYE “ARABULUCUYA BASVURU” SARTI
Dr. Resul
KURT
Dünya
Gazetesi 5.4.2019
Is
Mahkemeleri Kanunu'nun yürürlüge girmesinin ardindan isçi-isveren arasinda
yasanan uyusmazliklarda dava açilmadan önce arabulucuya basvurulmasi dava sarti
haline geldi.
1 Ocak 2018 itibariyle yürürlüge giren ve zorunlu arabuluculuk olarak
adlandirilan “dava sarti olarak arabuluculugun” isçi ve isveren arasinda
yasanan sorunlarin kisa sürede, düsük maliyetlerle çözülerek mahkemelerin is
yükünün azaltilmasini amaçliyor.
Arabuluculuk
faaliyeti ile taraflar arasindaki uyusmazliklarin sulh yoluyla, daha kisa
sürede, daha düsük maliyetle ve gizli kalarak çözümlenmesi saglanmakta; bu
sayede yarginin is yükü de azalmaktadir. Yargilama neticesinde davanin her iki
tarafinin da memnun olmasi mümkün degilken arabuluculuk, her iki tarafi da
memnun edecek bir sonuca ulasilmasini saglamaktadir.
Arabulucuya gitmek zorunlu, ancak arabulucuda uzlasmak zorunlu degildir. Bu
nedenle taraflar arasinda anlasma saglanamazsa mahkemeye gidilmesinde herhangi
bir engel bulunmamaktadir. Taraflar arabulucu huzurunda anlasamazlarsa, söz
konusu uyusmazlik hakkinda dava yoluna basvurmak mümkündür.
Arabuluculuk
görüsmeleri sonunda taraflarin anlasmaya varmalari halinde, üzerinde anlasilmis
olan hususlarin taraflar tarafindan tekrar yargi konusu yapilmasi mümkün
degildir.
Arabuluculuk görüsmelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatlari
araciligiyla katilabilirler. Isverenin yazili belgeyle yetkilendirdigi çalisani
da görüsmelerde isvereni temsil edebilir ve son tutanagi imzalayabilir.
***
Isçinin
alacaklari
Çalisan
tarafindan talep edilebilecek;
- Kidem tazminati,
- Ihbar tazminati,
- Kötü niyet tazminati,
- Ayrimcilik (esitlige aykirilik) tazminati,
- Sendikal tazminat,
- Ücret, prim, ikramiye, fazla mesai ücreti,
- Kullanilmayan yillik izin ücreti alacagi,
- Hafta tatili ücreti,
- Belirli süreli is sözlesmesinin erken feshinde bakiye süre ücreti,
- Ulusal bayram ve genel tatil ücreti ve benzeri isçilik alacaklarinin söz
konusu olmasi halinde arabulucuya gidilmesi gerekiyor.
Ancak, is kazasi veya meslek hastaligindan kaynaklanan maddi veya manevi
tazminat davalari ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davalari
arabuluculuk kapsami disindadir.
***
Isverenin
alacaklari
Sadece
isçiler için degil, isverenler için de arabulucuya basvurulmasi zorunludur.
Yine, isveren tarafindan talep edilecek;
- Ihbar tazminati,
- Cezai sart,
- Haksiz rekabete bagli tazminat,
- Avansin iadesi,
- Egitim gideri ve benzeri alacak ile tazminat talepleri için dava açmadan önce
arabulucuya basvurulmasi zorunlu olacaktir.