TRANSFER FIYATLANDIRMASI RAPORU

07.05.2015 Osman ARIOGLU- 2942 görüntülenme YAZDIR

 

TRANSFER FIYATLANDIRMASI RAPORU

(7.5.2015 tarihli DÜNYA Gazetesinde yayimlanmistir)

            Kurumlar Vergisi Kanunu transfer fiyatlandirmasi adi altinda düzenlenen örtülü kazanç dagitimi müessesesinde uygulanacak usulleri belirleme yetkisini Bakanlar Kuruluna birakmis, Bakanlar Kurulu’da 2007/12888 sayili Kararinda bu belirlemeleri yapmistir.

Anilan Kararnamede belgelendirme konusuna özel bir önem verilmis ve 18. maddesinde,  transfer fiyatlandirmasinda belgelendirmenin amaci, transfer fiyatlandirmasina iliskin sürecin anlasilmasi ve hesaplamalarin ayrintilarinin gösterilmesini temin olarak belirlenmistir. Bu amaçla da mükelleflere bir “Transfer Fiyatlandirmasi Raporu” hazirlatma yükümlülügü getirilmistir.

            Bu Raporlari büyük mükellefler vergi dairesine bagli kurumlar vergisi mükellefleri, iliskili kisilerle olan yurt içi ve yurt disi islemleri ile serbest bölgelerdeki iliskili kisilerle yaptiklari islemler için hazirlamak zorundadirlar.  Diger kurumlar vergisi mükellefleri ise sadece yurt disi islemleri ile serbest bölgelerdeki iliskili kisilerle yaptiklari islemler için; serbest bölgelerdeki mükellefler ise yurt içi iliskili kisilerle yaptiklari islemler için hazirlamak zorundadirlar.  Transfer fiyatlandirmasi hükümlerine tabi gelir vergisi mükellefleri için böyle bir Rapor hazirlama yükümlülügü öngörülmemistir.

            Bu Raporlar, kurumlar vergisi beyannamesi verilinceye kadar hazirlanmak durumundadir. Ancak bu Raporlarin kurumlar vergisi beyannamesi ekinde sunulma yükümlülügü yoktur. Buna karsilik iliskili kisilerle islem yapan kurumlar vergisi mükelleflerine (ve ayrica örtülü sermayeye iliski islemi bulunan kurumlarla kontrol edilen yabanci kurum kazanci elde eden kurumlara) kurumlar vergisi beyannamesi ekinde sadece konuya iliskin bir formu doldurma yükümlülügü getirilmistir. Transfer Fiyatlandirmasi Raporunun bu form ile uyumlu olmasina mutlaka dikkat edilmesi gerekmektedir.   Rapor sadece vergi dairesince veya inceleme elemanlarinca istenmesi halinde 15 gün içinde ibraz edilmek zorunlulugu olan bir belgedir.

            Belli ayrintilari içermesi gereken bu Raporun hemen hazirlanmasi pek mümkün olmadigindan mükelleflerin ceza tarhiyatina muhatap olmamak için bu Raporu önceden hazir etmeleri gerekmektedir. Bu Raporlarda, mükellefin bagli oldugu grup/holding yapilanmasi hakkinda bilgi verilmesi, sirketle ilgili bilgilerin bulunmasi, faaliyet gösterilen sektörle ilgili bilgilere ve özelliklerine yer verilmesi, iliskili kisi ile ilgili bilgiler ve risk/fonksiyon analizleri, iliskili kisilerle ilgili islemler ve piyasa kosullarina göre özellikleri, emsal fiyatin belirlenmesinde kullanilan yöntemler, bu yöntemlerin uygunluguna iliskin bilgilerin bulunmasi gerekmektedir. 

            Büyük mükellefler vergi dairesine bagli olmayan kurumlar vergisi mükelleflerine iliskili kisilerle yaptiklari yurt içi islemleri için ve gelir vergisi mükelleflerine iliskili kisilerle yaptiklari hem yurt içi hem yurt disi islemleri ile ilgili rapor hazirlatma yükümlülügü öngörülmemekle birlikte, bu islemlerle ilgili bir inceleme yapilmasi halinde ibraz yükümlülügü öngörülen belgeler listesi, anilan Kararname ile belirlenmistir. Bu listedeki belgeler, ibraz talebi üzerine hemen olusturulabilecek belgeler olmadigindan, bu mükelleflerin de bu kapsamdaki belgelerini de her yil itibariyle önceden bir dosya halinde hazir etmelerinde süphesiz fayda vardir. 

            Anilan Bakanlar Kurulu Karariyla, transfer fiyatlandirmasi incelemesini ilgilendiren yabanci belgelerin ibrazinin gerektigi hallerde, bu belgelerin Türkçe çevirilerinin de birlikte ibraz edilmesi zorunlu kilinmistir.

            Iliskili kisilerle yapilan islemlerde uygulanan fiyatin veya bedelin emsallere uygunluk ilkesi çerçevesinde belirlendigini tespit açisindan, fiyat veya bedelin tespitine yahut hesaplanmasina ait kayit, cetvel ve sair belgelerin ispat edici kagit olarak saklanmasi, hem yararli hem de zorunludur. Çünkü bu belge ve kayitlar, hem fiyatlandirmada seçilen yöntemi ve gerekçesini, hem de bu yöntemin dogrulugu ve dogru olarak uygulandigini ispat açisindan mükellefler için, incelemenin sihhati açisindan da idare için çok büyük önem tasmaktadir.

            Ibraz yükümlülügü tarh zamanasimi süresi ile sinirli olmakla birlikte, mükellefler açisindan saklama süresini bu süre ile sinirli görmek bazen hatali olabilir. Zira fiyatlandirmanin taraflar arasinda belli bir süre için geçerli olarak yapildigi sözlesmelerde transfer fiyatlandirmasi hükümlerinin nasil uygulanacagini belirlemek kolay degildir. Tespit için bazen zamanasimi süresinin gerisine gitmek de gerekebilmektedir. Örnegin bir sirketin her yil belli miktarin üzerinde alim taahhüdü ile hammadde alimi konusunda iliskili bir sirketle sekiz yilligina anlasmasi, baslangiç fiyatini buna göre tespit edip yillik fiyat artisinida  belli esaslara bagladigi bir durumda veya bir bankanin sube olarak kullanmak üzere istiraki konumundaki bir sirketin tasinmazini on yilligina kiraladigi bir durumda, emsal karsilastirilmasinin yapilmasi, bu sözlesmelerin de tetkikini gerektirecektir.

            Bu noktada ortaya çikan bir diger tereddüt de, Kurumlar Vergisi Kanununun “hazine zararinin bulunmamasi” halinde transfer fiyatlandirmasi hükümlerinin uygulanmayacagina iliskin düzenlemesinden kaynaklanmaktadir. Bize göre, iliskili kisilerin islemlerinde hazine zararinin bulunmadigi inancinda olundugunda da, bu islemlerin yine de Transfer Fiyatlandirmasi Raporunda belirtilmesi gerekmektedir.

            Vergi Denetim Kuruluna bagli, “Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandirmasi ve Yurtdisi Kazançlar Grup Baskanliklari”nin olusturulmus olunmasi, Idarenin transfer fiyatlandirmasi müessesesine özel bir önem verdigini göstermektedir. Bu nedenle mükelleflerin de bu konuda daha özenli olmalari ve yükümlülüklere azami dikkat göstermelerinde kendileri açisindan büyük fayda vardir.