Tasarima
Ar-Ge destegi
Osman Arioglu
( 07
Mart 2016 Pazartesi GÜNLÜ Istanbul Ticaret Odasi Gazetesinde yayinlanmistir)
Orta Vadeli Program’daki Ar-Ge ve tasarima destek
verilmesi, yasal düzenleme yapilarak realize edildi.
Tasarinin genel gerekçesinde kanunun ana eksenleri;
”Yüksek katma degerli ürünlerin üretilmesini saglamak ve desteklemek, Ar-Ge
insan kaynagi kapasitesini artirmak, bilgiyi ticarilestirmek, teknoloji ve
yenilikçi sirketlerin ortaya çikmasini ve gelisimini desteklemek,
üniversite-sanayi isbirligini gelistirmek ve kurumsallastirmak, Ar-Ge ve
yenilik ekosistemini güçlendirmek” seklinde ifade edilmistir. Artik tasarima
iliskin geleneksel bakis açisi degismis, yüksek teknoloji ürünlerinden gida
ürünlerine kadar her alanda ürünü farklilastirarak rekabet konusunda avantaj
saglamak bakimindan önemli bir araç haline dönüsmüstür. Ihracatta rekabet gücü
bakimindan olmazsa olmaz bir unsur haline dönüsmüstür.
Kanun ile Ar-Ge merkezleri yaninda tasarim merkezleri
de tanimlanarak kapsama alinmistir. Buna göre tasarim merkezi; “Organizasyon
yapisi içinde ayri bir birim seklinde örgütlenmis, münhasiran yurtiçinde
tasarim faaliyetlerinde bulunan ve en az on tam zaman esdeger tasarim personeli
istihdam eden, yeterli tasarim birikimi ve yetenegi olan birimler” olarak tanimlanmistir.
Buna bagli olarak da tasarim projesi, tasarimci, tasarim personeli gibi
kavramlar da kanun ile tanimlanmistir.
Kanun ile Bakanlar Kurulu’na personel sayisi ve
yararlanilacak tesviklerin boyutlari konusunda da birçok yetki verilmistir. Bu
konuda Bakanlar Kurulunca henüz bir karar yayinlanmamistir.
Bu genel bilgilerden sonra kanun ile Ar-Ge ve tasarim
için getirilen yeni tesviklerin neler oldugunu satir baslari ile belirtmeye
çalisalim.
Gelir vergisi stopaj tesviki; GVK geçici 75. maddesi
uyarinca Ar-Ge ve destek personeli için hesaplanan gelir vergisi stopajinin;
- Doktorali
veya temel bilimler alanlarindan birinde en az yüksek lisans derecesine
sahip olanlar için yüzde 95
- Yüksek
lisans derecesine sahip veya temel bilimler alanlarindan birinde lisans
derecesine sahip olanlar için yüzde 90
- Digerleri
için yüzde 80’i terkin edilecektir.
- Ar-Ge,
tasarim ve destek personelinin haftalik 45 saatin üzerindeki ve ek çalisma
sürelerine iliskin ücretleri de ayni sekilde tesvikten yararlanacaktir.
- Ar-Ge
ve tasarim merkezlerinde en az bir yil süreyle çalisan Ar-Ge ve tasarim
personelinin yüksek lisans yapanlar için 1.5 yili, doktora yapanlar için 2
yili geçmemek üzere merkez disinda geçirdigi sürelere iliskin ücretlerin
yüzde 100’ünü asmamak sartiyla Bakanlar Kurulunca ayri ayri veya birlikte
belirlenecek kismi gelir vergisi stopaj tesviki kapsaminda
degerlendirilecektir. Dogal olarak bu tesvikin uygulanmasi için BKK
yayinlanmasi gerekecektir.
- Kanun
kapsaminda yürütülen yazilim, Ar-Ge, yenilik ve tasarim projeleri ile
ilgili arastirmalarda kullanilmak üzere ithal edilen esya, gümrük vergisi
ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kagitlar ve yapilan islemler
damga vergisi ve harçtan istisna olacaktir.
- Ar-Ge
ve tasarim merkezleri tarafindan sözlesme çerçevesinde siparise dayali
olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarim faaliyetlerine iliskin harcamalarin
yüzde 50’si bu merkezler tarafindan, yüzde 50’si ise siparisi veren gelir
ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafindan indirim konusu
yapilabilecektir.
- Ar-Ge
veya tasarim merkezlerinde gerçeklestirilen faaliyetlerde arastirmaci,
tasarimci ya da idari personel olarak, üniversite kurullarinin izniyle tam
zamanli veya yari zamanli görevlendirilebilecektir.
- Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanligi tarafindan belirlenen kriterleri haiz
tasarim yarismalarinda sergilenen tasarimlarin tescil giderleri, Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanligi bütçesine konulacak ödenek imkanlari
çerçevesinde geri ödemesiz olarak desteklenecektir.
- Bakanligin
uygun gördügü projelerin finansmaninda kullanilmak üzere gelir ve kurumlar
vergisi mükellefleri tarafindan saglanan sermaye destekleri, beyan edilen
gelir veya kurum kazancinin yüzde 10’unu ve öz sermayenin yüzde 20’sini ve
toplam 500 bin TL’yi asmamak üzere, ticari kazancin ve kurum kazancinin
tespitinde indirim konusu yapilabilecektir.